Pracodawcy coraz częściej i chętniej wysyłają pracowników za granicę. Jeżeli warunki zatrudnienia w Polsce są korzystniejsze niż, te, które obowiązują w kraju oddelegowania, można je utrzymać w okresie delegacji. Wystarczy uzyskać zaświadczenie A1. Potwierdza ono, że do jego posiadacza, w okresie pracy lub działalności za granicą, stosuje się tylko polskie przepisy zabezpieczenia społecznego.
Zaświadczenie A1 to ważny dokument dla osób, które przemieszczają się zawodowo na obszarze UE, EOG lub Szwajcarii. Jego posiadacz podlega wyłącznie przepisom państwa, które go wydało, a nie tego z którym związany jest zawodowo. Dzięki temu, pracownik nie musi podlegać ubezpieczeniom w państwie, w którym przejściowo pracuje do wskazanej w nim daty jego wygaśnięcia lub do czasu jego wycofania przez wydającą go instytucje.
W ostatnich latach liczba wydawanych zaświadczeń dynamicznie rośnie. W 2018 r. wszystkie oddziały ZUS wydały łącznie ok. 600 tys. zaświadczeń A1, z czego w naszym województwie 39,400 tys. Wśród państw najczęściej wybieranych jako cel delegowania znalazły się: Niemcy (51,27%), Francja (11,57%) i Belgia (7,56%). Co ciekawe, najwięcej zaświadczeń A1 dla obywateli państw trzecich potwierdziły oddziały ZUS w Poznaniu (2 tys.), Zielonej Górze (2 tys.) oraz Lublinie (1,4 tys.). W większości są to obywatele Ukrainy, Białorusi i Rosji.
Od 1 kwietnia 2022 r. wnioski o zaświadczenia A1 należy składać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w formie elektronicznej poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS). Jeśli ZUS dysponuje wszystkimi niezbędnymi informacjami, które nie budzą wątpliwości, dokument wyda niezwłocznie. Jeśli sprawa wymaga postępowania – w ciągu miesiąca, natomiast w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy. Aby jak najszybciej otrzymać zaświadczenie warto dopilnować, żeby informacje podane we wniosku były spójne, kompletne i zgodne z faktami. Dokument wysyłany jest do instytucji zagranicznych, nie może być zatem wątpliwości co do podstaw jego wydania. W przypadku wątpliwości bowiem ZUS musi rozpocząć postępowanie wyjaśniające i w razie nieprawidłowości wycofać wydany dokument.
Jeśli możesz, zwróć się o zaświadczenie A1 z wyprzedzeniem. Brak zaświadczenia A1 może mieć negatywne konsekwencje np. w trakcie kontroli za granicą.
Agata Muchowska
Od 2016 r. regionalna rzeczniczka prasowa
ZUS województwa lubuskiego. Wcześniej
dziennikarka i publicystka. Absolwentka filozofii.
Zainteresowana głównie zagadnieniami z zakresu
filozofii społecznej i solidaryzmu społecznego
Poprzedni artykuł
Za nami konferencja: Wyzwania Współczesnego HR, która nie odbyłaby się bez naszych Partnerów i Patronów!
Czytaj więcej